SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA THANH NIÊN VÀ CÔNG NGHỆ TRONG QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG MỘT NỀN TẢNG KINH TẾ VÀ XÃ HỘI MỚI

1. Tầm quan trọng của sự tương tác giữa thanh niên và công nghệ trong quá trình xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới

Sự tương tác giữa thanh niên và công nghệ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới. Thanh niên được xem là động lực chính trong việc thúc đẩy sự phát triển của xã hội và kinh tế, và đồng thời, công nghệ đã trở thành một công cụ hữu ích để giúp họ tiếp cận, phát triển ý tưởng sáng tạo, tạo ra giá trị mới và giải quyết các vấn đề xã hội.

Sự tương tác giữa thanh niên và công nghệ giúp nâng cao năng suất lao động và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nhờ công nghệ, thanh niên có thể sử dụng các ứng dụng để xử lý thông tin, tìm kiếm việc làm, nâng cao trình độ học vấn, tạo ra sản phẩm và dịch vụ mới để cung cấp cho thị trường. Nhiều công nghệ mới còn có thể giải quyết các vấn đề xã hội như sức khỏe, năng lượng, giải quyết vấn đề môi trường… qua các ứng dụng hợp lý và phát triển do thanh niên thực hiện.

Sự tương tác này cũng hỗ trợ thanh niên tạo ra một môi trường làm việc phù hợp hơn. Khi có các ứng dụng công nghệ, đây cũng là cơ hội để thanh niên và doanh nghiệp trở nên linh hoạt hơn, thích ứng nhanh chóng với những thay đổi trên thị trường và nhu cầu của khách hàng, tăng cường khả năng cạnh tranh và đem đến những lợi ích kinh tế cho toàn bộ xã hội.

Sự tương tác giữa thanh niên và công nghệ cũng là một trong những phương tiện để kết nối, tạo thành mối quan hệ giữa các cộng đồng, tăng cường tinh thần đoàn kết, hợp tác để đạt được mục tiêu phát triển bền vững cho mọi người.

Ở Việt Nam, thanh niên là lực lượng lao động lớn trong xã hội, là nguồn lực quan trọng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Sức mạnh của tuổi trẻ chiếm một vị trí quan trọng trong lao động sản xuất và hoạt động nghề nghiệp, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế của đất nước. Trong bối cảnh mới, khi các ứng dụng công nghệ thông tin bùng nổ mạnh mẽ thì sự tham gia của lực lượng thanh niên càng cần thiết và quan trọng. Thanh niên được coi là nòng cốt, là động lực trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động sản xuất và đời sống, nhằm nâng cao năng suất lao động, cải thiện điều kiện sống của đại bộ phận các tầng lớp xã hội trong bối cảnh số hóa cao độ hiện nay.

Theo thống kê năm 2020, thanh niên Việt Nam từ 16 – 30 tuổi có khoảng 22,609 triệu người, chiếm khoảng 23,2% dân số cả nước. Vai trò của lực lượng này đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận. Cụ thể Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 25/7/2008, Hội nghị lần thứ bảy, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa”,  đã khẳng định: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát huy thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước”.

Với sự tiếp cận và ứng dụng công nghệ hiệu quả, thanh niên có thể tạo ra cơ hội mới cho kinh tế và xã hội, đẩy mạnh năng suất sản xuất, cải thiện chất lượng cuộc sống và hỗ trợ việc giải quyết các vấn đề xã hội, môi trường.

Vì vậy, sự tương tác giữa thanh niên và công nghệ là yếu tố không thể thiếu trong quá trình xây dựng nền kinh tế và xã hội mới. Các chính sách và môi trường phù hợp, đào tạo và giáo dục thanh niên về sử dụng công nghệ thông minh sẽ giúp khai thác tối đa tiềm năng của công nghệ để phục vụ cho sự phát triển bền vững của xã hội và kinh tế.

2. Tình hình sử dụng công nghệ số của thanh niên Việt Nam

Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển truyền thông (IPS) thực hiện, số lượng người dùng internet ở Việt Nam đã tăng từ 35,6 triệu vào năm 2013 lên 59,2 triệu vào năm 2018, trong đó, người dùng trẻ chiếm tỷ lệ cao.

Trong khuôn khổ Hội nghị “Nâng cao kỹ năng công nghệ phục vụ triển khai hoạt động hỗ trợ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng”, qua đó theo một báo cáo của UNICEF (2022) cho rằng 82% trẻ em trong độ tuổi 12-13 ở Việt Nam sử dụng internet và con số này tăng lên 93% ở trẻ em trong độ tuổi 14-15. Điều này cho thấy mức độ tham gia của trẻ em vào các hoạt động trực tuyến ở Việt Nam rất cao.

Internet và mạng xã hội đan xen đi sâu vào cuộc sống hàng ngày Tiếng Việt. Theo báo cáo từ Tư vấn truyền thông xã hội như We Are Xã hội và Hootsuite dưới dạng Báo cáo Công nghệ Những con số ở Việt Nam, Việt Nam đang chứng kiến thấy sự phát triển nhanh chóng 50% sử dụng Internet trong năm 2016 66% vào năm 2019 (We Are Social & Hootsuite, 2019). Đồng thời, những Người dùng mạng xã hội tăng gần Tăng gấp đôi từ 37% trong năm 2016 64% vào năm 2019.

Theo We are social (2020) cho rằng số lượng người sử dụng mạng xã hội đã tăng nhiều hơn 13% trong năm vừa qua. Với gần nửa tỷ người dùng mới, tổng số lượng người sử dụng toàn cầu đã đạt mức gần 4,2 tỷ vào đầu năm 2021. Trung bình, có hơn 1,3 triệu người dùng mới gia nhập mạng xã hội hàng ngày trong suốt năm 2020.

Cũng như ở các quốc gia toàn cầu hóa khác, cuộc sống số đã dễ dàng thâm nhập vào cuộc sống của giới trẻ Việt Nam trên nhiều phương diện. Đối với những người được khảo sát, gần một phần ba (35%) cho biết mạng xã hội đóng vai trò định hình con người họ ngày nay. Nhóm tuổi 16-19 (43%) có nhiều khả năng thừa nhận điều này hơn so với những người trả lời lớn tuổi hơn – 33% ở nhóm tuổi 20-24 và 32% ở nhóm tuổi 25-30.

Theo báo cáo của Hootsuite và We Are Social, vào năm 2021, tỷ lệ sử dụng mạng xã hội ở các quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, là rất cao. Đặc biệt, Việt Nam đứng thứ 7 trên thế giới về lượng người dùng Facebook (67 triệu người) và thứ 9 về lượng người dùng Instagram (30 triệu người). Điều này cho thấy rằng thanh niên đang sử dụng các nền tảng mạng xã hội để kết nối và chia sẻ thông tin.

Một nghiên cứu khác của GSMA (Hiệp hội các nhà khai thác thông tin di động toàn cầu) cho thấy rằng sự gia tăng sử dụng điện thoại thông minh ở nhiều quốc gia Đông Nam Á cũng đồng nghĩa với sự gia tăng sử dụng dịch vụ di động. Thanh niên sử dụng soạn tin nhắn, trao đổi thông tin di động và sử dụng ứng dụng di động để truy cập thông tin.

Về phía công nghệ, một báo cáo của tạp chí Knowledge at Wharton cho biết rằng thanh niên đang tích cực thử nghiệm và sử dụng các công nghệ mới như VR, AR và 5G để phá vỡ các giới hạn về trải nghiệm trực tuyến. Họ đang tìm cách sử dụng công nghệ để giải quyết các vấn đề kinh tế và xã hội.

Nhiều thanh niên Việt Nam hiện nay đang sử dụng các thiết bị và ứng dụng công nghệ để tiện lợi hóa cuộc sống và kinh doanh. Dù sự phổ biến và khả năng tiếp cận với công nghệ vẫn còn chênh lệch giữa các khu vực đô thị và nông thôn, nhưng mức độ tiếp cận ngày càng được cải thiện.

Hiện nay, sự tương tác giữa thanh niên và công nghệ rất đa dạng và phong phú. Thanh niên sử dụng công nghệ để tiếp cận thông tin, giải trí, giáo dục và giao tiếp với người khác. Với sự phổ biến của các thiết bị di động và mạng xã hội, thanh niên đã trở thành những người tiêu dùng chính của các sản phẩm công nghệ.

Có rất nhiều cách mà thanh niên tương tác với công nghệ hiện nay. Một số ví dụ điển hình bao gồm:

– Sử dụng mạng xã hội: Thanh niên sử dụng mạng xã hội như Facebook, Instagram, Twitter,…để kết nối và tương tác với bạn bè, gia đình và cộng đồng.

– Sử dụng thiết bị di động: Thanh niên sử dụng điện thoại thông minh và máy tính bảng để truy cập internet, đọc tin tức, xem video và chơi game.

– Kết nối thông qua ứng dụng trò chuyện: Thanh niên sử dụng ứng dụng như Messenger, Zalo, Whatsapp để trò chuyện, gọi điện và gửi tin nhắn cho bạn bè và gia đình.

– Sử dụng ứng dụng để học tập, như Duolingo hoặc Coursera. Ứng dụng này cho phép thanh niên học việc tự học tiếng mới hoặc học các khóa học từ các trường đại học hàng đầu trên thế giới.

– Sử dụng các thiết bị như công cụ tìm kiếm trực tuyến, bản đồ, và các ứng dụng khác để tìm kiếm thông tin, hướng dẫn và địa điểm khác nhau.

– Sử dụng trò chơi điện tử: Thanh niên chơi các trò chơi điện tử như game trên máy tính, điện thoại hoặc console để giải trí và kết nối với những người chơi khác trên toàn cầu.

Với việc phát triển các ứng dụng di động, mạng xã hội, nhiều thanh niên Việt Nam đang sử dụng công nghệ số để kết nối, chia sẻ thông tin và kinh doanh. Ngoài ra, thanh niên cũng sử dụng công nghệ để học tập, nghiên cứu, khám phá và phát triển sức khỏe của mình.

Tuy nhiên, sự tương tác giữa thanh niên và công nghệ cũng mang lại một số rủi ro tiềm ẩn, như sự phụ thuộc vào công nghệ, lạm dụng truy cập và truyền thông, và tác động xấu đến sức khỏe tinh thần. Vì vậy, việc đảm bảo rằng thanh niên sử dụng công nghệ một cách đúng mức và đúng đắn là vô cùng quan trọng.

Mặt khác, tình hình này cũng đặt ra nhiều thách thức cần được giải quyết, bao gồm việc tăng cường an ninh mạng, đảm bảo sự riêng tư thông tin và ngăn chặn các hành vi xấu của cá nhân và tổ chức trên mạng.

Tóm lại, tình hình sử dụng công nghệ số của thanh niên Việt Nam đang có chiều hướng tăng trưởng và phát triển tích cực, đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước. Thanh niên đang sử dụng rất nhiều công nghệ mới để xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới, bao gồm các nền tảng mạng xã hội, các dịch vụ di động và các công nghệ mới như VR, AR và 5G. Điều này cho thấy rằng công nghệ đang phát triển đáng kể và có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế và xã hội.

Ngoài ra, tình hình sử dụng công nghệ số của thanh niên Việt Nam còn thể hiện qua sự gia tăng sử dụng các ứng dụng và công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, blockchain, Internet of Things (IoT), thực tế ảo, thực tế tăng cường. Các công nghệ này có tính ứng dụng cao và đang được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất đến dịch vụ, giúp cho nền kinh tế và xã hội phát triển hiệu quả và bền vững hơn.

Tuy nhiên, cũng có một số thách thức đối với sử dụng công nghệ số của thanh niên Việt Nam, bao gồm sự dư thừa thông tin, việc lạm dụng công nghệ gây hại cho sức khỏe và quan hệ xã hội, hoặc tình trạng phụ thuộc quá mức vào công nghệ. Do đó, việc giáo dục và rèn luyện cho thanh niên về việc sử dụng công nghệ thông minh và bền vững là cần thiết, giúp cho họ có thể tận dụng tối đa tiềm năng công nghệ và đóng góp cho sự phát triển kinh tế và xã hội của Việt Nam một cách bền vững và tiên tiến hơn.

*Đề xuất các thống kê dữ liệu liên quan đến sự tương tác giữa thanh niên Việt Nam và công nghệ, có thể thu thập thông tin khi phát triển hướng nghiên cứu của các cấp:

Một là, tỉ lệ sử dụng mạng xã hội của thanh niên theo độ tuổi, giới tính và khu vực địa lý.

Hai là, tỉ lệ sử dụng điện thoại thông minh của thanh niên, bao gồm số lượng và loại điện thoại thông minh được sử dụng.

Ba là, số lượng thanh niên tham gia các lớp học hoặc khóa học trực tuyến về phát triển ứng dụng và các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, blockchain, big data, v.v.

Bốn là, tỉ lệ thanh niên tham gia vào các cuộc thi khởi nghiệp và phát triển các sản phẩm công nghệ mới.

Năm là, số lượng các công ty khởi nghiệp công nghệ được thành lập bởi thanh niên, bao gồm số lượng và loại công ty theo ngành nghề.

Sáu là, doanh thu và lợi nhuận của các công ty công nghệ do thanh niên sáng lập.

Bảy là, tỉ lệ thanh niên sử dụng các ứng dụng di động, bao gồm số lượng và loại ứng dụng được sử dụng theo mục đích và ngành nghề.

Tám là, số lượng các giao dịch qua mạng/ e-commerce được thực hiện bởi thanh niên, bao gồm số tiền giao dịch trung bình và loại hàng hoá, dịch vụ được trao đổi.

Chín là, số lượng và tỷ lệ thanh niên sử dụng các công nghệ mới như thực tế ảo, thực tế tăng cường và 5G.

Mười là, thời gian thanh niên dành cho truy cập mạng xã hội và các ứng dụng công nghệ khác, bao gồm số giờ truy cập trung bình mỗi ngày các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại thông minh, máy tính bảng, v.v.

3. Tầm quan trọng của chủ đề trong quá trình xây dựng một nền kinh tế và xã hội mới

* Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số và tác động của nó đến việc xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới

Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số hiện nay đang tác động đến việc xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới. Dưới đây là một số nghiên cứu của tác giả về vấn đề này:

• Sự ra đời và phát triển của công nghệ số đã làm thay đổi hoàn toàn các lĩnh vực kinh doanh truyền thống. Các doanh nghiệp phải chuyển từ kinh doanh truyền thống sang kinh doanh trực tuyến để tương tác với khách hàng. Hơn nữa, công nghệ số cũng tạo ra rất nhiều ngành kinh tế mới như thương mại điện tử, fintech, e-learning. Theo một nghiên cứu được thực hiện bởi Microsoft tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương (2020) cho rằng đổi mới được coi là bắt buộc và đóng một vai trò quan trọng đối với khả năng chống chịu của các doanh nghiệp, được 74% nhà quản lý doanh nghiệp cho rằng cần thiết trước và sau khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Đến 98% các doanh nghiệp tiên phong trong quá trình đổi mới đều cho rằng nó là chìa khóa để nhanh chóng đáp ứng thách thức và cơ hội của thị trường, và 56% CEO của các doanh nghiệp lớn khẳng định rằng chuyển đổi số, công nghệ giúp tăng doanh thu. Tổng quát, các công ty thực hiện thành công chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ đã có lợi nhuận cao hơn 23% so với các công ty hoạt động theo mô hình truyền thống.
• Công nghệ số giúp tăng cường tính khả dụng của các dịch vụ. Khách hàng có thể tiếp cận với các sản phẩm và dịch vụ bất cứ khi nào và ở bất cứ đâu trên thế giới thông qua mạng Internet. Theo một số liệu thông báo của Statista (2022), đã chỉ ra rằng Số lượng người Việt mua hàng trực tuyến đã vượt qua mốc 51 triệu, tăng 13,5% so với năm trước và chi tiêu tổng thể cho việc mua sắm trên mạng cũng đạt mức 12,42 tỷ USD. Việt Nam dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về mua sắm trực tuyến xuyên biên giới với số lượng trung bình tối đa là 104 đơn hàng/năm/người. Theo dự báo của Google và Bain & Company, kinh tế số của Việt Nam dự kiến sẽ vượt qua ngưỡng 52 tỷ USD và giữ vị trí thứ 3 trong khu vực ASEAN vào năm 2025.
• Ngoài ra, công nghệ số cũng giúp tăng cường việc kết nối giữa các quốc gia, thúc đẩy quá trình toàn cầu hóa và phát triển của các ngành kinh tế.
• Sự phát triển của công nghệ số cũng tạo ra nhiều cơ hội cho sự phát triển khởi nghiệp. Các start-up về công nghệ có thể nhanh chóng phát triển và tăng trưởng, tạo ra đóng góp lớn cho sự phát triển kinh tế và xã hội.
• Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số cũng mang đến nhiều thách thức về mặt an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu và độ bình đẳng giữa các quốc gia.

Công nghệ số là một yếu tố đang tiếp đánh vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới. Tuy nhiên, để tận dụng những cơ hội mà công nghệ số mang lại, chúng ta cần phải đối mặt và giải quyết những khó khăn và thách thức của nó.

* Những thay đổi và cơ hội mà công nghệ số nói chung đem lại cho thanh niên trong việc xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới

Công nghệ số đang mở ra nhiều cơ hội cho thanh niên trong việc xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới.

Một là, khởi nghiệp dễ dàng hơn. Với sự phát triển của công nghệ số, việc khởi nghiệp và mở một doanh nghiệp trực tuyến trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Các thanh niên có thể sử dụng các công cụ như máy tính, điện thoại di động và internet để tìm kiếm thông tin, tạo mô hình kinh doanh và tiếp cận với khách hàng.

Hai là, cơ hội nghề nghiệp mới. Công nghệ số đã tạo ra nhiều công việc mới như chuyên gia truyền thông, phát triển ứng dụng di động, kỹ sư phần mềm và quản trị viên mạng. Những chuyên ngành này đang ngày càng được ưa chuộng và trở thành công việc của tương lai.

Ba là, khả năng học tập linh hoạt hơn. Với sự phát triển của công nghệ số trong giáo dục, thanh niên hiện nay có thể học trực tuyến và từ xa tại nhà. Điều này giúp giảm chi phí giáo dục và tăng cơ hội cho việc tiếp cận với các khóa học đặc biệt và nâng cao năng lực. Theo Tổng cục Thống kê (2021), trong năm học 2019-2021, có 1,8 triệu sinh viên tại Việt Nam đã học từ xa. Trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra, tỷ lệ sinh viên học trực tuyến chỉ đạt 16% theo Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2015. Tuy nhiên, vào năm 2020, khi đại dịch bùng phát, tỷ lệ này đã tăng lên đáng kể, lên tới 61%. Năm học 2021 – 2022: số lượng sinh viên học đại học theo hệ từ xa tại Việt Nam là 360,732 sinh viên

Bốn là, tăng cường kết nối và tương tác xã hội. Công nghệ số cũng giúp thanh niên tăng cường kết nối và tương tác với nhau. Những mạng xã hội như Facebook, Twitter và Instagram cho phép thanh niên dễ dàng tìm kiếm bạn bè mới, chia sẻ thông tin và tạo ra những mối quan hệ mới.

Năm là, tạo ra nhiều sản phẩm mới. Công nghệ số đã tạo ra nhiều sản phẩm mới, từ các trò chơi điện tử đến các ứng dụng di động và trang web. Những sản phẩm này đã tạo ra nhiều cơ hội cho thanh niên tham gia vào quá trình sáng tạo và phát triển các dịch vụ mới và quen thuộc.

Sáu là, tăng cường khả năng tìm kiếm việc làm. Công nghệ số giúp thanh niên dễ dàng truy cập vào các trang tìm việc trực tuyến và ứng tuyển cho các vị trí công việc một cách thuận tiện. Việc tìm kiếm việc làm thông qua công nghệ số cũng giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho những người tìm việc.

Bảy là, đẩy mạnh nền kinh tế số. Các công ty và các doanh nghiệp trực tuyến đang phát triển nhanh chóng, tạo ra nhiều cơ hội cho thanh niên tham gia vào kinh doanh trên mạng. Những doanh nghiệp trực tuyến này đang hình thành và dần tạo ra nền kinh tế số mới, với rất nhiều tiềm năng tăng trưởng trong tương lai.

Tám là, tăng cường hiệu quả sản xuất và quản lý. Công nghệ số giúp vận hành sản xuất và quản lý công việc trở nên hiệu quả hơn. Các hệ thống quản lý tài sản, quản lý chất lượng, quản lý doanh nghiệp… được áp dụng trong rất nhiều lĩnh vực như kinh doanh, y tế, sản xuất, giáo dục và hành chính công. Các công nghệ này giúp tối ưu hóa các quy trình làm việc, tăng hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

Chín là, tạo ra nền văn hóa số. Công nghệ số đang tạo ra nền văn hóa số mới, giúp mở rộng tầm nhìn, tăng cường kiến thức, truyền thông và giao lưu văn hóa giữa các quốc gia, giữa các dân tộc và giữa các thế hệ. Thanh niên càng sử dụng và tận dụng công nghệ số nhiều thì càng gần gũi và tiếp cận được những giá trị tinh thần, văn hóa mới.

Mười là, giúp thanh niên tạo ra các giá trị mới, đẩy mạnh phát triển đa dạng và sáng tạo, và góp phần tạo ra nền kinh tế và xã hội mới.

Tổng kết lại, công nghệ số đã và đang tạo ra rất nhiều cơ hội đối với thanh niên, giúp họ tận dụng tối đa khả năng, phát triển bản thân và góp phần xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới. Tuy nhiên, cũng cần phải lưu ý rằng công nghệ số đòi hỏi sự hiểu biết, sử dụng và quản lý thông minh để không gây hại đến bản thân và xã hội.

*Ví dụ cụ thể về các sản phẩm, dịch vụ và ứng dụng công nghệ số của thanh niên đã tạo ra hoặc đóng góp cho quá trình xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới

Đối với nước ngoài có thể kể đến như: Ứng dụng Zoom: Với tình hình dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp, ứng dụng Zoom trở thành công cụ hỗ trợ giảng dạy và làm việc trực tuyến phổ biến. Ứng dụng này được nhóm kỹ sư trẻ tại Mỹ phát triển và đang được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu. Mạng xã hội Facebook: Mark Zuckerberg, một thanh niên thành công, đã đồng sáng lập Facebook, một mạng xã hội lớn nhất thế giới. Facebook đã giúp kết nối mọi người với nhau, mở ra nhiều cơ hội kinh doanh mới và tăng cường sự tương tác và giao lưu giữa các quốc gia và dân tộc. Ứng dụng TikTok: TikTok là một ứng dụng mạng xã hội giúp người dùng chia sẻ video ngắn và giải trí. Ứng dụng này đã trở thành cơn sốt trên toàn thế giới và thu hút sự quan tâm của các thế hệ trẻ. TikTok đã tạo ra một thị trường quảng cáo trực tuyến mới và mang đến nhiều cơ hội kinh doanh mới cho các doanh nghiệp. Sản phẩm Apple: Với những sản phẩm như iPhone, iPad và MacBook, Steve Jobs – một thanh niên nổi tiếng với tài năng sáng tạo, đã giúp định hình lại ngành công nghiệp công nghệ. Sản phẩm của Apple đã trở thành một biểu tượng của sự tiên tiến và đổi mới. Cộng đồng Github: Github là một cộng đồng lớn nhất thế giới cho phép các nhà phát triển chia sẻ mã nguồn, đóng góp vào dự án mã nguồn mở và tăng cường kỹ năng lập trình. Cộng đồng này đang giúp tạo ra một thế giới liên kết và cộng tác, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ. Đó là một số ví dụ cụ thể về các sản phẩm, dịch vụ và ứng dụng công nghệ số do thanh niên nước ngoài tạo ra hoặc đóng góp cho quá trình xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới tại quốc gia của họ.

Vậy còn đối với thanh niên Việt Nam thì sao? Có nhiều sản phẩm, dịch vụ và ứng dụng công nghệ số do thanh niên Việt Nam tạo ra hoặc đóng góp cho quá trình xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới, dưới đây là một vài ví dụ cụ thể:

• VNG là một công ty công nghệ Việt Nam với 4 mảng sản phẩm chính là Trò chơi trực tuyến, Nền tảng kết nối, Thanh toán điện tử và Dịch vụ điện toán đám mây
• Ứng dụng VNPay: VNPay là một hệ thống thanh toán trực tuyến của Việt Nam, được phát triển bởi một nhóm thanh niên tại Việt Nam. Công nghệ VNPay giúp nâng cao trải nghiệm thanh toán trực tuyến cho người dùng và giúp các doanh nghiệp giảm chi phí hoạt động.
• Ứng dụng Momo: MoMo được đánh giá là một trong những ứng dụng ví điện tử hàng đầu tại Việt Nam, với hơn 23 triệu người dùng và được sử dụng rộng rãi trong cả các khu vực đô thị lẫn nông thôn. Ứng dụng này đã tạo ra một cuộc cách mạng trong việc sử dụng các giao dịch tài chính trực tuyến tại Việt Nam.

Năm 2022, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu ghi nhận nước ta xếp thứ 54, tăng 5 bậc so với năm 2021. Việt Nam hiện có 4 “kỳ lân” công nghệ (VNG, VNPAY, Momo, Sky Mavis) khẳng định vị thế trong “tam giác vàng” khởi nghiệp của Đông Nam Á, bên cạnh Singapore và Indonesia.

• Sản phẩm VinSmart: Tập đoàn Vingroup của Việt Nam đã thành lập Công ty sản xuất Điện tử VinSmart và phát triển nhiều sản phẩm công nghệ, bao gồm điện thoại thông minh, máy tính bảng và các thiết bị điện tử tiêu dùng khác. Nhờ sự đầu tư cơ sở hạ tầng và năng lực sản xuất của Vingroup, VinSmart sẽ tạo ra nhiều cơ hội mới cho nền công nghiệp điện tử của Việt Nam.
• Sản phẩm Bluezone: Ứng dụng Bluezone là một sản phẩm công nghệ mới của Việt Nam, giúp ngăn chặn sự lây lan của COVID-19. Bluezone được phát triển bởi một nhóm kỹ sư trẻ tại Viện Khoa học Vật lý Việt Nam, được hỗ trợ bởi Chính phủ Việt Nam và các chuyên gia y tế.
• Ứng dụng Lozi: Lozi là một mạng xã hội về ẩm thực, giúp người dùng tìm kiếm các địa điểm ăn uống và đánh giá chất lượng của nhà hàng, quán ăn. Ứng dụng Lozi được phát triển bởi một nhóm thanh niên tại Việt Nam.
• Sản phẩm ứng dụng nhận diện khuôn mặt của VinAI: VinAI là một công ty trí tuệ nhân tạo thuộc Tập đoàn Vingroup, đã phát triển một sản phẩm sử dụng trí tuệ nhân tạo để nhận diện khuôn mặt người dùng. Sản phẩm này được áp dụng ở nhiều lĩnh vực, từ an ninh đến giáo dục và tài chính.
• Ứng dụng MISA: MISA là một phần mềm kế toán, quản lý doanh nghiệp được phát triển bởi một nhóm thanh niên tại Việt Nam. Ứng dụng này giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí trong quá trình quản lý kế toán và tài chính.
• Sản phẩm công nghệ Bkav: Bkav là tập đoàn chuyên cung cấp các giải pháp an ninh mạng và phần mềm diệt virus tốt nhất tại Việt Nam, được thành lập bởi một nhóm kỹ sư trẻ tại Việt Nam. Bkav đã đóng góp cho quá trình xây dựng nền tảng an ninh mạng cho Việt Nam và các quốc gia khác trên thế giới.
• Sản phẩm công nghệ FPT Play: FPT Play là một sản phẩm công nghệ số do tập đoàn FPT tại Việt Nam phát triển. FPT Play cung cấp cho người dùng các nội dung giải trí trực tuyến, từ chương trình truyền hình và phim ảnh đến các trò chơi giải trí….

Trên đây là một vài ví dụ cụ thể về các sản phẩm, dịch vụ và ứng dụng công nghệ số do thanh niên nước ngoài và thanh niên Việt Nam tạo ra hoặc đóng góp cho quá trình xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới.

4. Những thách thức và giải pháp

*Những thách thức:

Thanh niên đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc tương tác với công nghệ, đồng thời, quá trình xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới cũng đang đặt ra nhiều thách thức cho thanh niên Việt Nam. Dưới đây là một số ví dụ về các thách thức mà tác giả đặt ra:

Một là, thách thức về an toàn trên mạng. Khi sử dụng các sản phẩm của công nghệ như điện thoại, máy tính và mạng xã hội, các thông tin cá nhân của thanh niên có thể bị đánh cắp hoặc tấn công bởi các hacker. Vì vậy, thanh niên cần phải biết cách bảo vệ thông tin cá nhân của mình, đồng thời, phải được giáo dục về các vấn đề an toàn trên mạng.

Hai là, thách thức về sức khỏe. Sử dụng các sản phẩm công nghệ như điện thoại, máy tính và các thiết bị điện tử khác có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe như mỏi mắt, đau lưng, tình trạng sợ hãi, thiếu ngủ, cân bằng cuộc sống bị mất cân bằng, tác hại khi đang phát triển tâm lý và thể chất.

Ba là, thách thức về sự phụ thuộc. Việc sử dụng công nghệ quá mức có thể dẫn đến sự phụ thuộc vào công nghệ và mất khả năng giải quyết vấn đề trực tiếp. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự độc lập và sáng tạo của thanh niên.

Bốn là, thách thức về sự cạnh tranh. Với sự phát triển của công nghệ, thanh niên đang phải đối mặt với một sự cạnh tranh khốc liệt khi xem xét các cơ hội việc làm và thương mại. Điều này đòi hỏi các thanh niên cần phải nâng cao trình độ đào tạo và sở hữu những kỹ năng cần thiết để cạnh tranh trên thị trường lao động.

Năm là, thách thức về việc đáp ứng kỳ vọng xã hội. Công nghệ đang thay đổi nhanh chóng và đòi hỏi thanh niên phải có thể đáp ứng kỳ vọng xã hội đối với những tiến bộ của công nghệ này. Điều này đặt ra thách thức đối với các cơ sở giáo dục và đào tạo, đồng thời phải có chính sách của chính phủ hỗ trợ để giúp các thanh niên có thể học tập và tiếp cận các kỹ năng công nghệ mới.

Sáu là, thách thức về tâm lý và xã hội. Sử dụng quá nhiều công nghệ có thể gây ra tình trạng cô đơn, mất mát mối quan hệ xã hội, hạnh phúc, tâm lý phức tạp và các vấn đề tâm lý khác. Thanh niên cần phải biết cách sử dụng công nghệ một cách hợp lí để tránh các vấn đề này.

Bảy là, thách thức về việc tận dụng công nghệ: Việc tận dụng các công nghệ mới để xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới là một thách thức lớn đối với thanh niên. Cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng, chính phủ và các doanh nghiệp để giúp thanh niên có thể tận dụng các công nghệ mới này để phát triển một cách bền vững.

Tóm lại, thanh niên đang gặp phải nhiều thách thức trong việc tương tác với công nghệ và trong việc xây dựng nền tảng kinh tế và xã hội mới. Việc đối mặt và giải quyết các thách thức này đòi hỏi sự nhận thức và tinh thần trách nhiệm từ các thanh niên, cũng như sự hỗ trợ của các tổ chức, cộng đồng và chính phủ.

*Giải pháp:

Để giải quyết các thách thức được đề cập ở trên, có một số giải pháp mà các thanh niên có thể áp dụng, điển hình như:

Một là, nâng cao nhận thức và giáo dục. Thanh niên cần phải có nhận thức rõ về những thách thức của công nghệ và động lực để học hỏi và áp dụng các kỹ năng để sử dụng công nghệ một cách hợp lý. Đồng thời, các bậc phụ huynh và cộng đồng giáo dục cần có những chương trình giáo dục để giúp trẻ có được các kỹ năng và nhận thức cần thiết.

Hai là, tạo ra các sản phẩm công nghệ mới và cải tiến. Thanh niên có thể tham gia vào các hoạt động khoa học kỹ thuật nhằm tạo ra các sản phẩm, giải pháp công nghệ mới và cải tiến các sản phẩm công nghệ hiện có. Những công nghệ này sẽ giúp đáp ứng các nhu cầu khác nhau của xã hội, với sự tham gia của thanh niên, các công ty nhỏ và trung bình.

Ba là, xây dựng các chính sách hỗ trợ từ phía chính phủ và các tổ chức liên quan. Chính phủ và các tổ chức liên quan cần thiết lập các chính sách để hỗ trợ thanh niên tiếp cận và sử dụng các công nghệ mới để phát triển kinh tế và xã hội. Các chính sách cần tập trung vào việc đào tạo, tạo ra các cơ hội việc làm và cải thiện hoàn cảnh sống cho thanh niên.

Bốn là, hợp tác và đối thoại xã hội. Các thanh niên cần có kỹ năng và sự đam mê để tạo ra các mối quan hệ đối tác và hợp tác với các tổ chức và doanh nghiệp khác. Các tổ chức, doanh nghiệp và chính phủ cần tạo ra một môi trường hoạt động có thể khuyến khích và giúp đỡ các thanh niên đạt được mục tiêu của mình.

Năm là, khuyến khích sáng tạo và đổi mới. Thanh niên có thể tìm kiếm cơ hội đổi mới và sáng tạo của mình bằng cách tham gia vào các cuộc thi khởi nghiệp, tổ chức các câu lạc bộ đổi mới và sáng tạo hoặc thực hiện các dự án cá nhân.

Sáu là, phát triển kỹ năng mềm. Ngoài việc tập trung vào các kỹ năng công nghệ, thanh niên cần phải phát triển các kỹ năng mềm như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng quản lý thời gian và kỹ năng tư duy sáng tạo để có thể thích nghi và điều chỉnh các nhu cầu thay đổi của công việc và xã hội.

Bảy là, giáo dục về khởi nghiệp. Giáo dục đào tạo khởi nghiệp và kinh doanh cũng rất quan trọng để giúp các thanh niên khởi đầu một doanh nghiệp thành công trong ngành công nghệ. Tìm kiếm các hỗ trợ giáo dục từ các tổ chức và chính phủ có thể giúp thanh niên xây dựng và phát triển kỹ năng cần thiết để thành công trong lĩnh vực khởi nghiệp.

Tám là, tìm kiếm cơ hội học hỏi mới. Thanh niên cần không ngừng học hỏi và cập nhật các kiến thức và kỹ năng mới để thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ. Họ có thể tìm kiếm các khóa học trực tuyến, các khóa học miễn phí hoặc tham gia các khóa đào tạo chính thức để nâng cao trình độ của mình.

Tóm lại, giải quyết các thách thức mà thanh niên đang gặp phải cần sự hợp tác và tích cực tham gia của tất cả các tổ chức, cộng đồng và chính phủ. Các thanh niên cũng cần có ý chí và nhận thức cao, cũng như kỹ năng và sự đam mê để tận dụng và phát triển công nghệ để xây dựng một xã hội phát triển, bền vững và hạnh phúc.

*Kiến nghị:

Từ những thách thức và giải pháp tác giả đặt ra ở trên, để thực hiện được các giải pháp  được tốt vượt qua các thách thức rào cản. Tác giả có một số kiến nghị đề xuất với Chính phủ và Trung ương Đoàn như sau:

Kiến nghị 1: Tổ chức các chương trình giáo dục và đào tạo cho thanh niên nhằm phát triển các kỹ năng cần thiết để sử dụng công nghệ một cách hợp lý và áp dụng công nghệ để xây dựng kinh tế và xã hội mới. Tổ chức các khóa học và đào tạo tiền tiến của công nghệ cao để giúp thanh niên cập nhật các kỹ năng công nghệ mới nhất, giúp họ có thể đáp ứng được những nhu cầu thay đổi của xã hội, giải quyết được các vấn đề phức tạp và xây dựng các sản phẩm và dịch vụ mới.

Kiến nghị 2: Tạo ra các chính sách hỗ trợ thanh niên: các chính sách trong việc tiếp cận và sử dụng các công nghệ mới nhằm giúp thanh niên phát triển các kỹ năng công nghệ, tăng cường cơ hội việc làm và cải thiện hoàn cảnh sống. Đưa ra các chính sách và cơ chế hỗ trợ tài chính cho các thanh niên để khởi động các doanh nghiệp công nghệ, tạo ra các sản phẩm mới và cải tiến sản phẩm hiện có. Xây dựng các chính sách và các cơ chế hỗ trợ để giúp các tổ chức và doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển các sản phẩm và giải pháp công nghệ mới.

Kiến nghị 3: Tăng cường giáo dục về khởi nghiệp và cung cấp hỗ trợ cho các thanh niên khởi nghiệp trong ngành công nghệ. Tổ chức các hoạt động thúc đẩy sáng tạo và đổi mới công nghệ nhằm khuyến khích thanh niên tham gia vào các cuộc thi khởi nghiệp và các dự án cá nhân. Phát triển các sự kiện và hoạt động nhằm khuyến khích thanh niên tham gia vào các dự án, sự kiện về công nghệ để tăng cường sự quan tâm và tham gia của thanh niên vào lĩnh vực này.

Kiến nghị 4: Đưa ra các chính sách quản lý và giám sát công nghệ nhằm đảm bảo rằng các công nghệ mới được sử dụng một cách minh bạch, an toàn và có ích cho xã hội.

Kiến nghị 5: Khuyến khích thanh niên tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện và các chương trình đào tạo để phát triển các kỹ năng mềm và giá trị cá nhân, giúp thanh niên có thể tránh được tác động tiêu cực của công nghệ đến cuộc sống và hạnh phúc của mình.

Kiến nghị 6: Tăng cường các hoạt động tạo thêm động lực và khuyến khích của thanh niên nhằm thúc đẩy phát triển công nghệ và góp phần xây dựng một xã hội thông minh, hiện đại, bền vững và phát triển.

Tóm lại, để giúp thanh niên đối mặt với các thách thức của công nghệ và phát triển bền vững trong tương lai, Chính phủ và Trung ương Đoàn cần thiết lập các chính sách, cơ chế và các chương trình hỗ trợ phù hợp. Việc hỗ trợ thanh niên sẽ giúp đảm bảo rằng họ có cơ hội phát triển tốt nhất của mình trong thế giới đang thay đổi nhanh chóng này.

5. Kết luận

Sự tương tác giữa thanh niên và công nghệ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc xây dựng một nền tảng kinh tế và xã hội mới. Những tiến bộ trong công nghệ đã thay đổi cách thức chúng ta sống, làm việc và giao tiếp với nhau. Đặc biệt là với thế hệ thanh niên, công nghệ đã trở thành một phần không thể tách rời trong cuộc sống hàng ngày của họ.

Tuy nhiên, sự phụ thuộc quá mức vào công nghệ cũng đem đến một số hậu quả không mong muốn. Việc áp dụng quá nhiều công nghệ vào cuộc sống có thể gây ra một số vấn đề như mất quyền riêng tư, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của con người.

Do đó, cần có một sự cân bằng giữa sử dụng công nghệ và giữ gìn sức khỏe tinh thần và thể chất. Thanh niên cần hiểu rõ về tác động của công nghệ đến cuộc sống của mình và biết cách quản lý và sử dụng nó một cách hiệu quả.

Từ các nghiên cứu và thực tế cho thấy rằng, sự tương tác giữa thanh niên và công nghệ sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai. Sẽ có nhiều ứng dụng công nghệ mới được phát triển để phục vụ cho cuộc sống hàng ngày của con người. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo và chính phủ cũng cần có những điều chỉnh phù hợp để đảm bảo việc sử dụng công nghệ đem lại lợi ích cho cuộc sống xã hội và tránh những hậu quả không mong muốn.

Tóm lại, sự tương tác giữa thanh niên và công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một nền tảng kinh tế và xã hội mới. Để đảm bảo sự phát triển bền vững của cuộc sống và xã hội, cần có sự cân bằng giữa việc sử dụng công nghệ và giữ gìn sức khỏe tinh thần và thể chất của con người.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]: Greenfield, S. (2014). Mind change: How digital technologies are leaving their mark on our brains. New York: Random House.

[2]: Hội đồng Anh – British Council (2020). Báo cáo Nghiên cứu Thế hệ trẻ Việt Nam

[3]: PGS.TSKH. Lương Đình Hải (2017). Cách mạng khoa học-công nghệ và tác động của nó đến con người và xã hội Việt Nam. Tạp chí Nghiên cứu Con người số 5(92), năm 2017.

[4]: Phạm Ngọc Tân, Tô Thị Hồng, Phạm Hồng Bắc (2021). Một số ảnh hưởng của internet, mạng xã hội đến giới trẻ: Nghiên cứu tổng quan. Tạp chí Khoa học Phụ nữ Việt Nam, Quyển 15, số 3 -2021.

[5]: Rosen, L. D., & Carrier, L. M. (2015). The benefits of Facebook “friends:” social capital and college students’ use of online social network sites. Journal of Computer-Mediated Communication, 19(4), 855-870.

[Lời Ban Biên tập Website]:

Bài viết là toàn văn tham luận của tác giả NGUYỄN TẤN THÀNH thuộc đơn vị Trường Đại học Giao thông vận tải TP. Hồ Chí Minh trong khuôn khổ Hội thảo Khoa học trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ II “Thanh niên trong bối cảnh chuyển đổi số” do Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam tổ chức vào ngày 20/9/2023 tại Thủ đô Hà Nội.

Có thể tham khảo tại: Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam. (2024). Kỷ yếu Hội thảo Khoa học trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ II “Thanh niên trong bối cảnh chuyển đổi số”. Hà Nội: NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, tr.90-93.